रुकुम पश्चिमका विनय रावलले खिचेको फोटो ‘नेपाल बिम्ब वाइल्डलाइफ फोटोग्राफी’मा प्रथम भएको छ । शिलापत्र अनलाइनले आयोजना गरेको नेपाल बिम्ब फोटोग्राफी अन्तरगत वाइल्डलाइफमा रावलको फोटो सर्वोत्कृष्ट भएको हो । पानीबाट टाउको निकालेर घाम ताप्दै गरेको सर्पको फोटोले सर्वोत्कृष्ट हुँदै नगद ५० हजार पुरस्कार जितेको छ । यो फोटो रावलले गत वर्षको लकडाउनको बेलामा खिच्नुभएको थियो । रुकुम पश्चिमको मुसीकोट नगरपालिका वडा नम्बर १ सल्लेको मुलखोलामा खिचिएको यो फोटो हाल आएर नेपाल बिम्बमा सर्वोत्कृष्ट भएको हो ।
साथीभाइ संग नुहाउन गएका रावलले पानीमा सर्प देखेपछि फोटो खिचेको बताउनुभयो । ‘साथीभाइसंग नुहाउन गएको थिएँ, पानीमा पौडिरहेको सर्प देखेँ, उहाँ उक्त समय सम्झिनुहुन्छ, त्यसपछि नजिकै रहेको घरमा गएर क्यामेर लिएर फोटो खिच्न भ्याएँ ।’ रावल र उनका साथीहरु मिलेर उक्त सर्पलाई उद्धार गरेर जंगलमा छाडेका समेत थिए । पछि उक्त सर्पका बारेमा बुझ्दै जाँदा पहाडी भेगमा मात्र पाइने हिमालयन केलब्याक जातको सर्प भएको जानकारी रावलले प्राप्त गर्नुभएको थियो ।
बिज्ञान विषय छाडेर फोटोग्राफीमा
रावल २३ वर्षको हुनुभयो । उहाँ मुसीकोट नगरपालिका १ सल्लेका वासिन्दा हुनुहुन्छ । एसएलसीसम्मको पढाई रुकुममै सकाएपछि उच्च शिक्षा हाँसिल गर्न काठमाडौं हानिएका रावलको रोजाइमा पर्यो बिज्ञान विषय । पढाईमा अब्बल रावलले बिज्ञान विषयमा स्नातक गर्नुभयोे । त्यसपछि भने पढाइमा उहाँको रुचि घट्यो । एकाएक फोटोग्राफीमा चासो देखिन थाल्यो । डिल्लीबजारको एक इन्स्टिच्युटमा १ महिनाको फोटोग्राफी क्लास लिएपछि रावलले आफैंले क्यामेरा किन्नुभयो । त्यसपछि रावलको साथी क्यामेरा बन्यो । उठ्दा, बस्दा, घुम्दा साथमा क्यामेरा हुनथाल्यो । नयाँ नयाँ ठाउँ जाँदा होस वा साथी भाइसंग भेट हुँदा क्यामेरा निकालेर फोटो खिचिहाल्ने वाणि लाग्यो रावललाई । आफुले खिचेको फोटोको साथी भाइले तारिफ गर्न छालेपछि रावलको मनोबल झन् बढ्यो । अझ राम्रो गर्ने हुटुहुटीले पछ्यायो । पढाइतिर भने मन मर्दै गयो । मनलाई पछ्याएर हिडेका रावलले पढाईलाई रोकेर फोटोग्राफीमा केन्द्रित हुने निर्णय गर्नुभयो । फोटो खिच्दै जाँदा रावललाई फोटोग्राफीमा विभिन्न विधा हुने थाहा भयो ।
त्यसपछि सुरु भयो रावलको वाइल्डलाइफ फोटोग्राफी । प्रकृतिसंग औधि माया भएकोले वाइल्डलाइफ अर्थात वन्यजन्तुप्रति आफ्नो ध्यान गएको उहाँ बताउनुहुन्छ । अहिले रावलको दैनिकी वन्यजन्तुलाई पछ्याउनु हो । अनि उनिहरुको गतिविधि नियाल्ने र त्यसलाई क्यामेरामा कैद गर्ने । चितवन जिल्लालाई कर्मथलो बनाएका रावलको धेरै समय चितवन राष्ट्रिय निकुञ्जमै वितिरहेको छ । निकुञ्जका लगभग धेरै भागमा उहाँले पाइला टेकिसक्नुभएको छ । यो विचमा कयौं वन्यजस्तुको गतविधि क्यामेरामा कैद गर्न सफल भएको उहाँको भनाई छ । आफ्नो जीवन नै फोटो रहेको रावल बताउनुहुन्छ । फोटो खिच्न पाउँदा रावललाई छुट्टै खुशि मिल्छ । ‘पढाईलाई मात्र निरन्तरता दिएको भए कतैतिर सेटल भइपनि हाल्थे होला, उहाँ भन्नुहुन्छ तर थाहा छैन् यति धेरै सन्तुष्टि भने मिल्थ्यो मिल्थेन् ।’
७, ८ वर्ष देखि रावलको जीवन क्यामेरासंगै वितेको छ । प्यासनबाट सुरु भएको फोटोग्राफी विस्तारै व्यवशायिक बन्दै गएको छ । वाइल्डलाइफ संगै रावलले फोटोग्राफीको अर्को विधा ‘प्रोटेट’ अर्थात मान्छेका चाल चलन, रितिरिवाज, तथा विभिन्न उत्सवको फोटो पनि खिच्नुहुन्छ । यसबाट राम्रै कमाई पनि हुने गरेको छ । विवाह, ब्रतबन्ध, पार्टी, जन्मदिन लगायतका उत्सवमा रावलको माग राम्रो छ । फोटो संगै भिडियोबाट जिविका चलिरहेको उहाँले सुनाउनुभयो । वाइल्डलाईफबाट भने खासै पैसा कमाउन सुरु भइनसकेको रावलको भनाई छ । रावल अहिले अन्य फोटो खिचेर कमाएको पैसा वन्यजन्तुको फोटोमा खर्च गरिरहनुभएको छ । अहिले रावलसंग करिब १० लाखका क्यामेरा छन् । रावल सोनीको अल्फा सेभेन ट्रिपल आई क्यामेरा प्रयोग गर्नुहुन्छ ।